سنگ مرمر چگونه بوجود می‌آید ؟
ژانویه 9, 2024
سنگ مرمر از کلمه marmorose امده است و ریشه یونانی دارد. معنای این واژه، درخشان است. نام تجاری سنگ مرمر، onyx است که معنای درخشان و شفاف از آن گرفته می شود. در این مطلب خیلی کامل به ویژگی های این سنگ می پردازیم و تحت عنوان سنگ مرمر چیست؟ به شناخت بیشتر و علمی تر آن خواهیم رسید. همراه ما باشید!
سنگ مرمر چیست؟
مان طور که در پاراگراف پیشین اشاره کردیم، معنای واژه مرمر، درخشان و شفاف است. در واقع مرمر به سنگ هایی گفته میشود که توسط لایه هایی بلوری و روشن و شفاف تشکیل شده است.
در علم زمین شناسی به سنگ هایی که از لایه های بلوری درست شده است، caltice banded گفته می شود که با توجه به نوع استخراج، انواع گوناگونی هم دارند.
تفاوت سنگ مرمر با مرمریت
شاید برخی به اشتباه سنگ مرمر و مرمریت را یکی بدانند اما باید اشاره داشت که این دو سنگ یکی نیستند و با هم متفاوت هستند. در ادامه به تفاوت های سنگ مرمر با مرمریت اشاره می کنیم.
اولین تفاوت در شکل گیری سنگ مرمر و مرمریت است. مرمر نوعی سنگ دگرگونی است که از دگرگونی سنگ های آهکی تشکیل می شود . هنگامی که سنگ های رسوبی مانند سنگ آهک در برابر فشار و دما در سطح زمین قرار بگیرد، سنگ های دگرگونی چون سنگ مرمر تولید می شود. اما سنگ مرمریت، در اصل خود، از مجموعه سنگ های رسوبی است.
مرمر بر خلاف سنگ مرمریت، می تواند از خود نور را عبور دهد و به دلیل وجود بلورهای درشت و مشخص این کانی است. دلیل استفاده از سنگ مرمر در کاربردهای دکوراتیو و تزئینی هم به همین دلیل می باشد.
قیمت سنگ مرمر از مرمریت بیشتر است و دارای زیبایی و جلاپذیری بالایی است. سنگ مرمریت را میتوان یک نوع سنگ مرمر با کیفیت کم و مقاومت پایین دانست.
سنگ مرمر بیشتر کاربرد دکوراتیو و تزئینی برای مجسمه و گلدان و موارد دیگر دارد و در درجه دوم برای نما و کف ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد اما سنگ مرمریت در وهله اول در بنا به عنوان دیوارپوش و کفپوش، مورد استفاده قرار می گیرد.
تولید سنگ مرمر
اشاره شد که سنگ مرمر از دگرگونی سنگ های آهکی به وجود می آید. اما به طور کامل تر و علمی تر باید گفت که این نوع سنگ، از دگرگونی ناحیه ای سنگ های آهکی و دولومیتی رس دار تشکیل شده است. اگر سنگ مرمر از دگرگونی سنگ های آهکی دارای کلسیت خالص تهیه شده باشد، دانه هایی درشت تر خواهد داشت.
قبل از انجام فرایند دگرگونی در تشکیل سنگ مرمر، کلسیتی که در سنگ های آهکی وجود دارد در ظاهر مواد فسیلی و بیولوژیکی باقی مانده و در زمان دگرگونی، تم فسیلی کلسیت دچار تغییرات می شود و به حالت کریستالی در می آید. در این حالت است که بافت سنگ تغییراتی پذیرفته است و سنگ آهگ در طی مراحلی به مرمر تبدیل می گردد.
در طول پروسه تولید سنگ مرمر و دگرگونی کلسیت ها و تبدیل آن ها به کریستال، مواد معدنی چون خاک رس به میکا و سیلیکات، تبدیل می شود و این فرآیند کامل شده تا سنگ مرمر تولید گردد.
در مکان هایی که سنگ تراورتن قابلیت استخراج دارد، سنگ مرمر هم استخراج می شود. این قضیه به آن علت است که سنگ های تراورتن، سنگی آهکی است که در اثر دگرگونی به سنگ مرمر تبدیل می شود. سنگ مرمر را می توان در دهانه چشمه های آب گرم و غارها استخراج نمود.
از مواد تشکیل دهنده سنگ مرمر می توان به کلسیت گرافیت، پیریت، میکاس، دولومیت، آراگونیت و اکسید آهن نام برد.
انواع سنگ مرمر
در فرایند تشکیل سنگ مرمر، با توجه به تفاوت در میزان جریان آب، تغییراتی در میان لایه ها ایجاد می شود و ناخالصی هایی در سنگ مرمر به وجود می آید و انواع سنگ مرمر را خواهیم داشت.
سنگ مرمر اگر در نهایت خالص بودن خود یعنی در 99% کلسیت باشد، روشن و شفاف است و اگر با مواد معدنی دیگری ترکیب شود، دارای رگه و موج هایی می شود. پس بر اساس این اصل، تنوع رنگی در سنگ مرمر، بر اساس میزان ناخالصی ها و نوع آن ها به وجود می آید.
به طور مثال می توان رنگ زرد و یا قهوه ای را در سنگ مرمر، ناشی از وجود اکسید آهن آبدار دانست. وجود رنگ شرخ و صورتی را هم می توان به دلیل وجود اکسیدآهن دهیدراته دانست. رنگ خاکستری هم در اثر وجود ماده معدنی منگنز و مواد ذغالی می باشد.
از دیگر عوامل مهم و تاثیر گذار در ویژگی های سنگ مرمر و تولید انواع سنگ مرمر، تغییرات جریان آب هم می باشد. مثلا سنگ های مرمر راه راه و لایه لایه و موج دار و یا خالدار، در اثر تغییرات جریان آب درست می شوند.
ویژگی های سنگ مرمر
ویژگی های هر سنگ بر اساس کانی های تشکیل دهنده آن و چگونگی شکل پذیری ان سنگ مربوط می شود.
از ویژگی های بارز سنگ مرمر می توان به نرمی و شکنندگی بالای آن اشاره داشت. کوپ های استخراجی برای سنگ مرمر، در ابعاد و اندازه کوچک هستند. این سنگ، نور را از خود عبور می دهد و شفافیت فوق العاده ای دارد.
سنگ مرمر، سنگ گران و لوکسی است که همین ویژگی ان را از بسیاری سنگ ها متمایز می کند. برای ایجاد شکوه و فضای تجملاتی و لوکس، از این نوع سنگ در صنعت ساختمان سازی استفاده می شود.
از ویژگی های سنگ مرمر می توان به، مقاومت، حلالیت، قدرت، بافت و تخلخل و سختی اشاره کرد.
رنگ سنگ مرمر
مرمر در اصل سنگی است که رنگ روشن و شفاف دارد. هر چه خلوص آهک در این سنگ بیشتر باشد، رنگ سفیدتری هم خواهد داشت.
سختی سنگ مرمر
سنگ مرمر را به راحتی می توان تراشید و در مجسمه سازی از آن استفاده نمود. سختی این سنگ به دلیل وجود کلسیت در آن است و به همین دلیل از آن در ساخت مصنوعات سنگی استفاده می گردد. سختی و شفافیت سنگ مرمر، آن را متریالی خاص تبدیل نموده است.
ساب پذیری و سطح صیقلی سنگ مرمر
به دلیل ساب پذیری سنگ مرمر، از دسته بهترین سنگ های ارزشمند و تزئینی ساختمانی است. پس از انجام عملیات صیقلی شدن بر روی سنگ مرمر، بسیار براق و شفاف و زیبا می شود و برای نما و دیوارپوش در ساختمان، مورد استفاده قرار می گیرد.
دیگر ویژگی های سنگ مرمر
- زیبایی بصری و شفافیت آن
- استفاده در نماهای مدرن و کلاسیک
- عایق خوب حرارتی
- خنکی و جذب نکردن گرما و دمای بالا
- ایجاد محیطی آرام بخش و لوکس و تمیز
- ضد آلرژیک
- مقاومت بالا
کاربردهای سنگ مرمر
از سنگ مرمر برای زمینه های مختلف استفاده می شود و در بیشتر صنایع کاربرد دارد. از کاربردهای سنگ مرمر می توان به استفاده از ان در صنعت ساختمان و ساخت و ساز اشاره داشت. در ساخت مصنوعات سنگی و مصرف خوراکی و صنایع تولیدی هم از این نوع سنگ استفاده های زیادی می شود.
سنگ ساختمانی مرمر
همان طور که بارها در همین مقاله اشاره شده است، از سنگ های بسیار محبوب و پرطرفدار در صنعت ساختمان، سنگ مرمر است. کیفیت این سنگ از دیگر سنگ های ساختمانی چون گرانیت، تراورتن و مرمریت بیشتر است و قیمت بالاتری هم دارد. از کاربرد سنگ مرمر در ساختمان سازی می توان به گزینه های زیر اشاره داشت.
- نمای بیرونی
- دیوار میان کابینت ها
- در پله و راه پله ها
- کانتر آشپزخانه
- در طراحی حمام و سرویس بهداشتی
- دیوارپوش داخلی ساختمان
استفاده از سنگ مرمر در مصنوعات سنگی
از کاربردهای بارز سنگ مرمر، استفاده از آن در ساخت مصنوعات سنگی است. در ساخت آبنما سنگی و انواع مجسمه ها و اکسسوری های تزئینی ساختمان و خانه از این نوع سنگ استفاده می شود. از مصنوعات سنگی دیگر که با سنگ مرمر می توان ساخت، میز بار، میز قهوه خوری و لامپ های زینتی است.
کاربرد دارویی و صنعتی از سنگ مرمر
از کاربردهای جالب و در خور توجه سنگ مرمر، استفاده از آن در صنعت دارویی است. از پودر این سنگ، برای بیماران ریفلاکس معده و افرادی که دارای سوءهاضمه هستند، دارو تهیه می شود.
از سنگ مرمر بسیار سفید و خالص در رنگ، بتونه و مواد آرایشی و کاغذسازی هم استفاده می شود. از دیگر کاربردهای صنعتی سنگ مرمر، استفاده از آن در خنثی سازی اسید است.
دلیل استحکام و مقاومت بالای سنگ مرمر چیست؟
از دلایل مهم و اصلی استحکام و مقاومت سنگ مرمر، گرما و فشار و سیالات فعال است. بیشتر سنگ های دگرگون شده استحکام بالایی دارند و علت هم همین سه مورد است.
سنگ مرمر، نوعی سنگ دگرگونی آهکی هستند که در اثر فشار زیاد زمین ایجاد شده اند. این فشارها در طی پروسه دگرگونی خیلی آرام و البته به طور مداوم بر سنگ مرمر وارد امده است. فشارهای ناگهانی و سنگین باعث شکستگی سنگ می شود.
از دیگر موارد مهمی که در استحکام سنگ مرمر اثر گذاشته است، گرما است. سنگ مرمر در طی عملیات دگرگونی، گرمای زیادی را در درون زمین تحمل کرده است. این تحمل حرارت بالا برای سنگ، آن را تبدیل به سنگی محکم و مقاوم کرده است.
در حالت کلی می توان وجود فشار و گرما و چین خوردگی های طبیعی را عامل اصلی، استحکام بالای سنگ مرمر دانست.
قیمت سنگ مرمر
تنوع سنگ مرمر بسیار بالا است و امکان ندارد که دو اسلب سنگ مرمر، کاملا به هم شباهت داشته باشند. پس با این وجود، نمی توان قیمت ثابتی را برای سنگ مرمر تعیین نمود. عوامل زیادی بر قیمت سنگ مرمر اثر می گذارند که می توان به موارد زیر اشاره داشت.
- طرح و رنگ سنگ مرمر
- درجه کیفیت سنگ مرمر
- ابعاد و ضخامت سنگ مرمر
- کیفیت فرآوری در سنگ مرمر
نگهداری از سنگ مرمر
سنگ مرمر برای ماندگاری بهتر و طولانی مدت به نگهداری و مراقبت نیاز دارد. برای پاک‌کردن سطح سنگ مرمر، بهتر است از مواد شوینده قوی استفاده نکنید و از آب و صابون یا مواد پاک‌کننده‌ی خاصی که برای سنگ مرمر تهیه شده‌اند، استفاده کنید. همچنین، برای جلوگیری از خراشیدگی سطح سنگ، بهتر است از قطعات نرم و صاف برای قرار دادن روی سطح سنگ استفاده کنید.